ประวัติความเป็นมา
เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2496  ทหารจีน (กองพล 93-95) และประชาชนได้อพยพเข้ามายังประเทศไทยในช่องทางดอยอ่างขาง (ปัจจุบันคือบ้าน หลวง) และจากนั้นได้ย้ายถิ่นฐานลงมาที่บ้านยาง  เมื่อปี พ.ศ. 2497 ปี พ.ศ. 2517 ได้เกิดอุทกภัยครั้งใหญ่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนาง เจ้าพระบรมราชินีนาถพร้อมด้วยพระบรมวงศ์ษานุวงศ์ได้เสด็จเยี่ยมหมู่บ้าน และได้เกิดโครงการพระราชดำริหลายโครงการเช่น สถานีอนามัย การประปาภูเขา โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูป  โครงการสร้างโรงไฟฟ้าพลังน้ำ และเมื่อวันที่ 19 มกราคม 2552 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาได้เสด็จเปิดโรงงานแปรรูปอาหาร สำเร็จรูปของโครงการหลวง

​

ลักษณะภูมิประเทศบ้านยาง
ที่ตั้ง  บ้านยางอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอฝาง เป็นระยะทางประมาณ 25 กิโลเมตร และห่างจากองค์การบริหารส่วนตำบลแม่งอน เป็นระยะทางประมาณ 8 กิโลเมตร   เส้นทางเข้าสู่หมู่บ้านถนนสายเชียงใหม่-ฝาง ปากทางเข้าหมู่บ้านเลยตลาดแม่ข่า ประมาณ 200-300 กิโลเมตร จากปากทางเข้าหมู่บ้านยาง ระยะทางประมาณ 9 กิโลเมตร

 ขนาดของพื้นที่  บ้านยางมีเขตพื้นที่ที่รับผิดชอบทั้งหมด 1,750 ไร่ ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบเชิงเขามีแม่น้ำไหลผ่านทางทิศตะวันออกของหมู่บ้าน เรียกว่า “แม่น้ำฝาง”

บ้านยางมีอาณาเขตติดต่อดังนี้

+ ทิศเหนือ ติดต่อกับ   บ้านปางควาย
+ ทิศตะวันออก ติดต่อกับ   บ้านใหม่หลวง
+ ทิศใต้ ติดต่อกับ   บ้านสันมะกอกหวาน
+ ทิศตะวันตก ติดต่อกับ   บ้านห้วยขาน

 

ลักษณะทางกายภาพ

ลักษณะภูมิประเทศทั่วไป เป็นพื้นที่ราบเชิงเขา มีแม่น้ำไหลผ่านเพื่อทำการเกษตร มีอุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 19 องศาเซลเซียส ในช่วงเดือนพฤศจิกายน -  กุมภาพันธ์ จะมีอากาศหนาวเย็น โดยอุณหภูมิต่ำสุดในเดือนมกราคม  ประมาณ 8 อาศาเซลเซียส และอุณหภูมิสูงสุดในเดือนเมษายน ประมาณ 35 องศาเซลเซียส เดือนที่มีฝนตกมากที่สุดคือช่วงเดือน กรกฎาคม – กันยายน
 

ศูนย์เรียนรู้ชุมชน พิพิธพันธ์โรงงานหลวงที่ ๑

“บ้านยาง” ความภาคภูมิใจอย่างหาที่สุดมิได้ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงมีประราชดำริให้สร้างโครงการหลวงที่ บ้านยาง หมู่ที่ 12 ตำบลแม่งอน อำเภฝาง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อประมาณ 10 ปีเศษ เพื่อให้ประชาชนเลิกปลูกฝิ่น ค้าฝิ่น และเลิกสูบฝิ่น และได้ทรงได้ให้ประชาชนปลูกชา และพืชผักเมืองหนาวแทน ได้ทรงมีกระแสรับสั่งให้สร้างโครงการหลวงในพื้นที่บ้านยาง เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับคนบ้านยาง มีเงินรายได้หมุนเวียนในบ้านยาง โครงการหลวงจึงเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านชีวิตความเป็นอยู่ของคนรุ่นเก่า วิถีชีวิต ตลอดจนวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาจนถึงคนรุ่นปัจจุบัน คนบ้านยางเป็นชาวจีนยูนานที่อพยพมาอยู่ที่บ้านยางเป็นเวลานาน แต่สามารถคงความเป็นคนยูนานได้อย่างน่าประทับใจ ไม่ว่าจะเป็นการอนุรักษ์ด้านภาษา เพลงจีน เมื่อเข้าไปในบ้านยางเราจะได้สัมผัสกับกลิ่นอายวัฒนธรรมแบบจีน ๆ จะได้ยินเสียงเพลงจีน บ้านเรือนที่เป็นเอกลักษณ์ของคนจีน เหมือนเราหลุดเข้าไปในประเทศจีนอย่างไรอย่างนั้น แต่ที่นี่คือประเทศไทย

นิทรรศการที่จัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์ประกอบด้วย 3 หัวข้อหลักคือ โครงการหลวง โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ ๑ (ฝาง) และ บริษัทดอยคำผลิตภัณฑ์อาหารจำกัด โดยนำเสนอผ่านคำบรรยายและภาพถ่าย สื่อวีดีทัศน์ วัตถุจัดแสดง รวมทั้งการจำลองบรรยากาศภายใต้กรอบแนวความคิดในการออกแบบ 3 ประการคือ ความพอเีพียงเรียบง่าย เอกลักษณ์ของท้องถิ่น และกลิ่นอายหรือบรรยากาศของโรงงานหลวงฯ นอกจากท่านจะ "ได้ความรู้และเกิดความรัก" แล้ว ที่นี่ยังให้ข้อมูลแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ในบ้านยาง ซึ่งท่านสามารถศึกษาก่อนไปชมพื้นที่จริง